De Wet zorg en dwang: Wat jij als zorgprofessional moet weten

Als zorgprofessional werk je regelmatig met cliënten die hun eigen zorgbeslissingen (tijdelijk) niet goed kunnen overzien, zoals mensen met dementie of een verstandelijke beperking. In deze situaties krijg je mogelijk te maken met onvrijwillige zorg. De Wet zorg en dwang (Wzd) is er om te zorgen dat onvrijwillige zorg alleen mag worden ingezet als laatste redmiddel, en altijd op een zorgvuldige en respectvolle manier. De wet beschermt de rechten van de cliënt én geeft jou duidelijke richtlijnen voor je handelen.

Wat betekent dit voor jou?

Als flexibele zorgkracht kun je situaties tegenkomen waarin de Wzd van toepassing is, bijvoorbeeld in verpleeghuizen, de gehandicaptenzorg of kleinschalige woonvormen. Het is belangrijk dat je:

• Onvrijwillige zorg zoveel mogelijk voorkomt

• Het zorgplan leest wat er besloten is t.a.v. onvrijwillige zorg

• Zorgvuldige afwegingen maakt wanneer het toch nodig is

• Transparant communiceert met collega’s en de vertegenwoordiger van de cliënt

Concreet voorbeeld:

Een cliënt woont op een psychogeriatrische afdeling (PG) vanwege vergevorderde dementie. Hij is lichamelijk nog fit en loopt graag rond, maar hij probeert regelmatig het verpleeghuis te verlaten. Soms loopt hij in zijn pyjama naar de voordeur en raakt dan verward als hij niet naar buiten mag.

Wat moet de zorgverlener doen?

1. Onvrijwillige zorg herkennen

De gesloten deur belemmert meneer in zijn vrijheid → dit is onvrijwillige zorg.

2. Stappenplan doorlopen

• Is deze maatregel echt nodig?

• Kunnen we iets anders proberen?

• Is dit de minst ingrijpende optie?

Bijvoorbeeld:

• Kan meneer met begeleiding naar buiten?

• Is er een omheinde tuin waar hij vrij kan lopen?

• Kan een GPS-tracker helpen?

3. MDO (multidisciplinair overleg)

Samen met arts, psycholoog, zorgteam en evt. familie wordt besproken:

• Wat is het risico?

• Wat zijn alternatieven?

• Wat zijn de wensen van meneer zelf (voor zover mogelijk)?

4. Besluit vastleggen

Als besloten wordt dat de deur (tijdelijk) op slot blijft:

• Moet dit worden vastgelegd in het zorgdossier

• Wordt regelmatig geëvalueerd: is het nog nodig?

5. Blijven zoeken naar minder ingrijpende oplossingen

Bijvoorbeeld: Meneer krijgt overdag vaker begeleiding naar buiten, of er wordt een sensor bij de deur geplaatst die alleen afgaat als hij wil vertrekken.

Samengevat:

De Wzd vraagt jou als zorgverlener om niet zomaar onvrijwillige zorg toe te passen, maar eerst alternatieven te zoeken, goed te overleggen en alles zorgvuldig te documenteren.

Zelfs iets ogenschijnlijk kleins – zoals een dichte deur – valt hieronder.

Volg de e-learning Wet zorg en dwang

Met de e-learning over de Wet zorg en dwang:

• Krijg je praktische handvatten voor situaties waarin onvrijwillige zorg speelt

• Leer je hoe je alternatieven inzet en zorgvuldig afweegt

• Begrijp je je verantwoordelijkheid en rol in het team

• Ontwikkel je jouw persoonlijke visie op onvrijwillige zorg

Start vandaag nog met de e-learning!

Wil jij goed voorbereid zijn op situaties waarin de Wet zorg en dwang geldt? Volg dan de e-learning van Zorgwerk en zorg ervoor dat jij altijd professioneel, bewust en volgens de wet handelt. Mail naar opleiding@zorgwerk.nl en ontvang de e-learning.

De e-learning is alleen beschikbaar voor uitzendmedewerkers van Zorgwerk. Sta je nog niet ingeschreven bij Zorgwerk? Meld je dan eenvoudig aan.